Bồi thường chi phí đào tạo khi chấm dứt hợp đồng lao động
Hiện nay các doanh nghiệp luôn chú trọng đầu tư nhân tố con người, qua việc đào tạo, nâng cao tay nghề cho người lao động. Việc đào tạo nghề nghiệp và phát triển kỹ năng nghề đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với người lao động, người sử dụng lao động nói riêng và thị trường lao động nói chung. Tuy nhiên hiện nay một số trường hợp người lao động sau được doanh nghiệp đầu tư tài trợ, thanh toán chi phí đào tạo học nghề nhưng sau khi hoàn thành việc đào tạo nâng cao tay nghề lại không quay trở lại đơn vị làm việc hoặc quay lại làm việc nhưng không thực hiện đúng cam kết về thời gian làm việc cho đơn vị mình sau khi được đào tạo. việc người lao động không thực hiện cam kết, không làm việc cho doanh nghiệp sau khi được đào tạo gây ra tổn thất rất lớn về nhân lực và kinh phí mà doanh nghiệp đã đầu tư cho người lao động.
Hiện nay việc bồi thường chi phí đào tạo được quy định tại bộ luật lao động 2019 và luật Giáo dục nghệ nghiệp. Tuy nhiên quy định về bồi thường thống nhất trong các văn bản pháp luật dẫn đến tranh chấp trên thực tiễn. Sự không thống nhất được thể hiện cụ thế. Việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho người lao động thì các bên thực hiện theo quy định tại Điều 62 Bộ luật Lao động năm 2019 (Điều 62 BLLĐ năm 2012).
Hợp đồng đào tạo nghề giữa người sử dụng lao động, người lao động và chi phí đào tạo nghề
- Hai bên phải ký kết hợp đồng đào tạo nghề trong trường hợp người lao động được đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề, đào tạo lại ở trong nước hoặc nước ngoài từ kinh phí của người sử dụng lao động, kể cả kinh phí do đối tác tài trợ cho người sử dụng lao động.
Hợp đồng đào tạo nghề phải làm thành 02 bản, mỗi bên giữ 01 bản.
- Hợp đồng đào tạo nghề phải có các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Nghề đào tạo;
b) Địa điểm, thời gian và tiền lương trong thời gian đào tạo;
c) Thời hạn cam kết phải làm việc sau khi được đào tạo;
d) Chi phí đào tạo và trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo;
đ) Trách nhiệm của người sử dụng lao động;
e) Trách nhiệm của người lao động.
3. Chi phí đào tạo bao gồm các khoản chi có chứng từ hợp lệ về chi phí trả cho người dạy, tài liệu học tập, trường, lớp, máy, thiết bị, vật liệu thực hành, các chi phí khác hỗ trợ cho người học và tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người học trong thời gian đi học. Trường hợp người lao động được gửi đi đào tạo ở nước ngoài thì chi phí đào tạo còn bao gồm chi phí đi lại, chi phí sinh hoạt trong thời gian đào tạo.
Nghĩa vụ hoàn trả chi phí đào tạo của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp động lao động trái pháp luật được quy định tại Điều 40 Bộ luật Lao động năm 2019 (Khoản 3 Điều 43 Bộ luật Lao động năm 2012) cụ thể:
Nghĩa vụ của người lao động khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
- Không được trợ cấp thôi việc.
- Phải bồi thường cho người sử dụng lao động nửa tháng tiền lương theo hợp đồng lao động và một khoản tiền tương ứng với tiền lương theo hợp đồng lao động trong những ngày không báo trước.
- Phải hoàn trả cho người sử dụng lao động chi phí đào tạo quy định tại Điều 62 của Bộ luật này.
Như vậy bộ luật lao động chỉ quy định việc bồi thường chi phí đào tạo trong trường hợp người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật. hiện không có quy định về việc chấm dứt hợp đồng lao động đúng luật thì có phải bồi thường hay không.
Trong khi đó, khoản 2 Điều 61 Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 quy định: Người tốt nghiệp các khóa đào tạo do người sử dụng lao động cấp học bổng, chi phí đào tạo phải làm việc cho người sử dụng lao động theo thời hạn đã cam kết trong hợp đồng đào tạo; trường hợp không thực hiện đúng cam kết thì phải bồi hoàn học bổng, chi phí đào tạo.
Từ quy định trên ta thấy, trách nhiệm hoàn trả chi phí đào tạo của người lao động chỉ đặt ra khi người lao động chấm dứt hợp đồng lao động trước khi hết thời hạn làm việc được cam kết trong hợp đồng đào tạo.
Nếu căn cứ vào Luật Giáo dục nghề nghiệp thì người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng đào tạo khi chưa hết hạn hợp đồng sẽ phải hoàn trả chi phí đào tạo, còn nếu căn cứ vào Bộ luật lao động năm 2019 thì chỉ khi người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái luật mới phải hoàn trả chi phí đào tạo. Chính sự không thống nhất trong các văn bản pháp luật dẫn đến tranh chấp trên thực tiễn.
Có quan điểm cho rằng, căn cứ vào thỏa thuận của các bên khi ký hợp đồng để xác định. Nếu trong hợp đồng đào tạo hai bên thỏa thuận thực hiện theo Luật Giáo dục nghề nghiệp năm 2014 thì trong mọi trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động đều phải bồi thường chi phí đào tạo; Nếu các bên thỏa thuận thực hiện theo quy định của Bộ luật Lao động thì trường hợp người động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước hạn đúng pháp luật thì không phải bồi thường. Tuy nhiên, trên thực tế ký kết hợp đồng thì không thỏa thuận thực hiện theo quy định pháp luật nào dẫn đến khó khăn khi giải quyết tranh chấp.
Nếu quý khách có yêu cầu cần hỗ trợ vui lòng liên hệ:
- Trụ sở: Tổ 1, Nguyễn Huệ, Kp 3, thị trấn Trảng Bom, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai.
- Chi nhánh: Số 41 Cách Mạng Tháng Tám, phường Xuân An, Tp. Long Khánh, Đồng Nai.
- Điện thoại: 0937.67.69.69 – 0936392979
- Email: luatsutrangiap@gmail.com